چرا فرهنگ‌سازمانی اهمیت دارد؟
فرهنگ‌سازمانی یکی از مفاهیم بسیار مهم در مدیریت و رفتار سازمانی محسوب می‌شوند. کلمه فرهنگ ابتدا در بین علوم مردم‌شناسی به کار رفت و به‌صورت علمی اولین بار توسط تایلر به کار گرفته شد. فرهنگ برای درک تغییر، کنترل و مقاومت در برابر تغییر جامعه، سازمان‌ها و گروه‌های اجتماعی نقش اساسی دارد و بدون شک فراگیری فرهنگ یک امر ضروری برای سازمان‌ها تلقی می‌شود و هر چه فرهنگ قویتر و بازار محورتر باشد نیاز کمتری به دستورالعمل‌های سازمانی احساس می‌شود.
در بین مفاهیم مطرح درباره سازمان، «فرهنگ‌سازمانی» پیچیدهترین است. البته این پیچیدگی اختصاص به این مقوله در سطح سازمان ندارد، بلکه درباره فرهنگ در سطح اجتماعی نیز صادق است. فرهنگ‌سازمانی یک پدیده واقعی و قدرتمند است و تغییر دادن آن بسیار وقت‌گیر و دشوار است. اگر قرار باشد در یک سازمان تغییرات موثر و پایداری بوجود آید فرهنگ آن سازمان باید دستخوش تغییر گردد. فرهنگ یک شرکت از کجا شکل می‌گیرد؟ گفتارهای بنیان‌گذاران و رهبران اولیه شرکت، اعتقادات، اصول، ارزش‌ها و روش‌های افراد تأثیرگذار، گروه‌ها یا بخش‌های کاری، ارزش‌ها و بیانیه‌ی چشم‌انداز شرکت.
در ادامه به چند علت دیگر اهمیت موضوع فرهنگ‌سازمانی اشاره می‌کنیم:
- بهبود کیفیت ارتباط درون‌سازمانی و برون‌سازمانی
معمولاً واحدهای مختلف درون یک سازمان، فرهنگ‌های متفاوتی دارند. قرار نیست فضای فکری و مفروضات و شیوه‌ی مواجهه با مشکلات، در واحد امور گمرکی شرکت، مشابه واحد بازاریابی یا تولید باشد.
همچنین شرکتها هم فرهنگ‌های متفاوتی دارند. زمانی که یک شرکت در حوزه‌ی الکترونیک با کارفرمایی در صنعت ریلی جلسه می‌گذارد، یا شرکتی خصوصی با کارفرمای دولتی کار می‌کند، تفاوت‌های فرهنگی می‌توانند تعارض‌های عملیاتی به وجود آورند. آشنایی با فرهنگ و توانایی تحلیل تفاوت‌های فرهنگی، مهارتی است که می‌تواند توانایی ما را در مدیریت تعارض بهبود ببخشد.
مطالعه بیشتر: مدیریت فرهنگ‌سازمانی
- تقویت مهارت مذاکره
یکی از گام‌های مهم در تقویت مهارت مذاکره، آشنایی با مفهوم فرهنگ و توجه به تفاوت‌های فرهنگی است. قرار نیست یک ترفند مذاکره در همه نوع شرکت یا با همه‌ی اقوام، پاسخ مشابهی دریافت کند و این نکته‌ای است که پس از آشنایی با فرهنگ و تفاوت‌های فرهنگی، به خوبی می‌شناسیم و درک می‌کنیم. آشنایی با تفاوت‌های فرهنگی همچنین یکی از پایه‌های اصلی تبدیل‌شدن به یک مذاکره‌کننده بین‌المللی است. هر چه فرهنگ طرف مقابل را بهتر بشناسید و ویژگی‌ها و مولفه‌های فرهنگی کشور طرف مذاکره را بهتر درک کنید، شانس موفقیت‌تان در مذاکره و عقد قراردادهای تجاری بیشتر خواهد بود.
- مهندسی فرهنگ در شرکتها و سازمان‌ها
مدیران با رفتار سازمانی خود، با روش‌هایی که برای مدیریت بحران‌ها و رفع مشکلات به‌کار می‌گیرند، با مراسم‌ها و نمادها و تنبیه‌ها و تشویق‌ها، نقش مهمی در شکل‌گیری و تغییر و تعدیل فرهنگ‌ها ایفا می‌کنند.
از سوی دیگر، فرهنگ نقش مهمی در کیفیت زندگی کاری در یک سازمان و نیز سطح عملکرد دارد. بنابراین، مدیران آشنا با مقوله‌ی فرهنگ، می‌توانند به وسیله‌ی مهندسی هوشمندانه‌ی فرهنگ‌سازمانی، سطح عملکرد و اثربخشی کارکنان را افزایش داده و تنش‌ها و اصطکاک‌های نامربوط و فرساینده را کاهش دهند.
همچنین براساس کتاب تئوری و طراحی سازمان دقت نقش‌های فرهنگ در سازمان را به صورت زیر مفهوم سازی شده است:
- فرهنگ‌سازمانی —> انسجام درونی—> زبان مشترک، تعریف مرز گروه، پاداشها و تنبیه‌ها، روابط قدرت
- فرهنگ‌سازمانی —> سازگاری بیرونی—> اجماع در مورد رسالت سازمان، اهداف، ابزار و نظام کنترل
- فرهنگ‌سازمانی، باعث بهبود روابط بین کارمندان و همچنین روابط برون سازمان می‌شود.
- فرهنگ‌سازمانی می‌تواند زمینه‌های گفتگو را ایجاد کند و باعث بهبود مهارت‌های شنیدن می‌شود.
- فرهنگ‌سازمانی، نقش پررنگی در بهبود کیفیت کاری و ارزش‌آفرینی دارد.
